Σε εξέλιξη βρίσκεται πυρκαγιά σε χαμηλή βλάστηση στην περιοχή Βύλιζα, στο Κορωπί Αττικής.

Σύμφωνα με την Πυροσβεστική, η πυρκαγιά πέρασε από τις παρυφές του οικισμού και κατακαίει χαμηλή βλάστηση, πίσω από το προπονητικό κέντρο του Παναθηναϊκού.

Στην περιοχή επί του παρόντος δεν φυσούν ισχυροί άνεμοι, αλλά το ανάγλυφο του εδάφους δεν επιτρέπει στα οχήματα να πλησιάσουν το μέτωπο της πυρκαγιάς.

Για την κατάσβεσή της επιχειρούν 3 ελικόπτερα , 25 πυροσβέστες με 10 οχήματα και δύο ομάδες πεζοπόρα τμήματα, ενώ μεταβαίνουν κι ενισχύσεις.






Από 902.gr , ΑΠΕ - ΜΠΕ

Κατά τη διάρκεια του τελευταίου 24ώρου εκδηλώθηκαν 46 δασικές πυρκαγιές. Οι περισσότερες από αυτές τέθηκαν άμεσα υπό έλεγχο στο αρχικό τους στάδιο, σύμφωνα με την Πυροσβεστική.

Πολύ υψηλός κίνδυνος πυρκαγιάς και σήμερα Σάββατο 12 Αυγούστου

Σύμφωνα με το Χάρτη Πρόβλεψης Κινδύνου Πυρκαγιάς που εκδίδει η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, για σήμερα Σάββατο 12 Αυγούστου 2017, προβλέπεται πολύ υψηλός κίνδυνος πυρκαγιάς (κατηγορία κινδύνου 4) για τις εξής περιοχές:

•          Περιφέρεια Πελοποννήσου (Λακωνία, Μεσσηνία, Αρκαδία)

•          Περιφέρεια Ιονίων Νήσων

•          Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας

Η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας έχει ενημερώσει τις αρμόδιες υπηρεσιακά εμπλεκόμενες κρατικές υπηρεσίες, καθώς και τις Περιφέρειες και τους Δήμους των ανωτέρω περιοχών, ώστε να βρίσκονται σε αυξημένη ετοιμότητα πολιτικής προστασίας προκειμένου να αντιμετωπίσουν άμεσα τυχόν επεισόδια πυρκαγιών.

Παράλληλα, η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας συνιστά στους πολίτες να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και να αποφεύγουν ενέργειες στην ύπαιθρο που μπορούν να προκαλέσουν πυρκαγιά από αμέλεια, όπως η ρίψη αναμμένων τσιγάρων, το κάψιμο ξερών χόρτων και κλαδιών ή υπολειμμάτων καθαρισμού, η χρήση μηχανημάτων που προκαλούν σπινθήρες όπως δισκοπρίονα, συσκευές συγκόλλησης, η χρήση υπαίθριων ψησταριών κ.α. Επίσης, υπενθυμίζεται ότι κατά τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου απαγορεύεται η καύση των αγρών.

Σε περίπτωση που αντιληφθούν πυρκαγιά, οι πολίτες παρακαλούνται να ειδοποιήσουν αμέσως την Πυροσβεστική Υπηρεσία στον αριθμό κλήσης 199.




Σε πλήρη εξέλιξη πυρκαγιά στο Καταστάρι Ζακύνθου
Σε πλήρη εξέλιξη είναι η πυρκαγιά στο Καταστάρι Ζακύνθου όπου μεταβαίνουν ενισχύσεις και από την υπόλοιπη Ελλάδα για την κατάσβεση της. Όπως έγινε γνωστό από την Πυροσβεστική, η φωτιά δεν απειλεί κατοικημένη περιοχή και το μέτωπο βρίσκεται στην κορυφογραμμή του όρους Βραχίωνα, ενώ παρουσιάζει καλύτερη εικόνα από το πρωί. Ωστόσο, αναμένεται επιδείνωση του καιρού με ισχυρούς ανέμους το μεσημέρι.

Αυτήν την ώρα επιχειρούν για την κατάσβεσή της 58 πυροσβέστες με 24 οχήματα και 16 άτομα πεζοπόρο τμήμα, ενώ στην περιοχή μεταβαίνουν 8 οχήματα από την Δυτική Ελλάδα και ένα πεζοπόρο τμήμα, καθώς και άλλα τρία οχήματα από την Θεσσαλία. Το αρχηγείο της Πυροσβεστικής, όπως έγινε γνωστό, θέλει να έχει ισχυρές δυνάμεις μέχρι το μεσημέρι, γι΄ αυτό είναι σε ετοιμότητα και μια ομάδα της πρώτης ΕΜΑΚ από την Ελευσίνα για να μεταβεί στο νησί με ελικόπτερο σούπερ Puma αν χρειαστεί. Αυτήν τη στιγμή από αέρος επιχειρούν ένα ελικόπτερο και ένα αεροσκάφος PZL.





Δεν κάηκαν μειονοτικά σπίτια από τη φωτιά στη νότια Αλβανία
Κανένα ελληνικό μειονοτικό χωριό στην Αλβανία δεν υπέστη ζημιές και καμία οικία δεν κάηκε από τις φωτιές που μαίνονται εδώ και τρεις ημέρες στη γείτονα χώρα, διαβεβαίωσαν μιλώντας απόψε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο γενικός πρόξενος Αργυροκάστρου Βασίλης Τόλιος και ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Γιάννης Καραγιάννης, που βρίσκονται στην περιοχή.

Δίνοντας μια συνολική εικόνα για την κατάσταση που επικρατεί στα μειονοτικά χωριά, οι κ.κ. Τόλιος και Καραγιάννης καθησύχησαν πως κανένα ελληνικό χωριό δεν κινδυνεύει άμεσα από τις φλόγες και ότι η μόνη τους ανησυχία είναι στο χωριό Δρόβιανη, επειδή η περιοχή είναι κατάφυτη και οι άνεμοι αλλάζουν συνεχώς κατεύθυνση. Ωστόσο, σημείωσαν πως στη Δρόβιανη επιχείρησαν με το πρώτο φως της Παρασκευής τα δύο ελληνικά πυροσβεστικά αεροπλάνα συνεχώς έως το μεσημέρι, με αποτέλεσμα να μην υπάρξει καμία υλική ζημιά.

«Στην περιοχή Κακαβιάς προς Αργυρόκαστρο, πέριξ των χωριών και μέχρι και τις παρυφές των σπιτιών, ό,τι είχε να κάψει η φωτιά, το έκαψε στο βραχώδες έδαφος. Σπίτι δεν κάηκε κανένα. Κάηκε μονάχα ένα παρεκκλήσι εκτός του χωριού Τεριαχάτες» ανέφερε ο κ. Τόλιος. Μικρές εστίες εξακολουθούν να αναζωπυρώνονται λόγω της εναλλαγής των ανέμων στη Γορίτσα και στο χωριό Τεριεχάτες, αλλά «μιλάμε για άγονες πλαγιές με ξερόχορτα και λίγους θάμνους», σημείωσε. 

Την ίδια εικόνα σκιαγράφησε και ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Γιάννης Καραγιάννης, ο οποίος βρέθηκε μαζί με τον πρόξενο της Ελλάδας στο Αργυρόκαστρο.«Δεν έχουμε τις καταστροφές που ενδεχόμενα ειπώθηκαν σε ό,τι αφορά σπίτια. Δεν έχουμε εντοπίσει καμία τέτοια καταστροφή. Η συμβολή του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη και του κ. Τόσκα ήταν πολύ σημαντική σε ό,τι αφορά τα εναέρα μέσα, τα οποία βοηθούν εδώ και αρκετές ώρες την όλη προσπάθεια, καθώς επίσης αύριο το πρωί, θα έχουμε ρίψεις από εναέρια μέσα. Έχει υπάρξει μια πολύ συντονισμένη δουλειά. Η ελληνική πλευρά βοήθησε τα μέγιστα και έχουμε γλιτώσει τα χειρότερα σε όλη αυτή τη ζώνη των χωριών της Δρόπολης, όπου θα συνεχιστεί και τις επόμενες ημέρες η όλη προσπάθεια» ανέφερε ο κ. Καραγιάννης.

«Οι κάτοικοι των χωριών της Δρόπολης έδωσαν μεγάλες μάχες με τη φωτιά και δεν είχαμε κανένα πρόβλημα. Ήταν σημαντική και η συνδρομή των Βορειοπηρωτών που επέστρεψαν στη Δρόπολη. Η ελληνική πλευρά βοήθησε τα μέγιστα και σώθηκε η κατάσταση» τόνισε ο βουλευτής. Παρατήρησε, τέλος, πως ενόψει του Δεκεπανταύγουστου τα χωριά αρχίζουν και γεμίζουν κόσμο και η ζωή βρίσκει το φυσιολογικό της ρυθμό, με την προγραμματισμένη διοργάνωση των πανηγυριών.

Η Λώρα Παππά πρόεδρος της ΜΕΤΑδρασης , μιλάει στην ραδιοεφημερίδα της ERTopen στους 106.7 στα fm στην Αττική, με τον Νίκο Κλέτσα, για την καλοκαιρινή εκπαιδευτική δράση για τα παιδιά πρόσφυγες  «Βήμα στο Σχολείο/Step2School» που υλοποιεί η ΜΕΤΑδραση, με κύριο στόχο να προετοιμάσει τα παιδιά πρόσφυγες και μετανάστες για την εισαγωγή τους στα σχολεία τον Σεπτέμβριο.

Η ανταπόκριση είναι τόσο μεγάλη, που η Οργάνωση διασφάλισε τη δυνατότητα να συμμετάσχουν περισσότερα παιδιά, απευθύνοντας ανοιχτό κάλεσμα στα παιδιά-πρόσφυγες/μετανάστες, αλλά και στα παιδιά της περιοχής, τα οποία μπορούν να παρακολουθήσουν δωρεάν μαθήματα Αγγλικών και Γερμανικών και να συμμετάσχουν στις δραστηριότητες.

Αναφέρει επίσης το κάλεσμα της ΜΕΤΑδρασης σε όσους θα ήθελαν να προσφέρουν φιλοξενία και φροντίδα σε ασυνόδευτα παιδιά

Ακούστε το σχετικό ηχητικό απόσπασμα:

Αλέξης Μητρόπουλος στην ERTopen: Δημιουργείται ο νέος μνημονιακός άνθρωπος που θα έχει την ψευδαίσθηση ότι εργάζεται άλλα ταυτόχρονα θα πεινάει ..σε ένα νέο εργασιακό El Dorado 


O Αλέξης Μητρόπουλος καθηγητής Εργατικού Δικαίου και πρόεδρος της ΕΝΥΠΕΚΚ στο ραδιόφωνο της ERTopen σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συνέντευξη του, την Πέμπτη 10 Αυγούστου 2017, στην ενημερωτική εκπομπή ραδιοεφημερίδα που παρουσιάζει ο Νίκος Κλέτσας (στους 106.7 στα fm στην Αττική ή διαδικτυακά σε ολόκληρο τον κόσμο στην ιστοσελίδα http://www.ertopen.com/radio ), σχετικά με τα κρίσιμα εργασιακά θέματα της μερικής και της εκ περιτροπής απασχόλησης, αλλά και για τις συντάξεις και τα "κόκκινα" δάνεια.




Ακούστε το ηχητικό απόσπασμα από την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συνέντευξη του κ. Αλέξη Μητρόπουλου εδώ:

Σε πύρινο κλοιό εξακολουθούν να βρίσκονται τα ελληνικά μειονοτικά χωριά στην Αλβανία, κυρίως στους Δήμους Δρόπολης και Φοινίκης.

Δύο ελληνικά Καναντέρ εστάλησαν από τη Θεσσαλονίκη για να ενισχύσουν τις προσπάθειες κατάσβεσης της φωτιάς.

Σύμφωνα με τον ως τώρα απολογισμό, έχουν καεί δύο σπίτια, μια αποθήκη, ένας Ιερός Ναός, ενώ απειλήθηκε και η Μονή της Κοίμησης της Θεοτόκου.
Λίγο μετά τις 14:00 φωτιά ξέσπασε φωτιά σε δασώδη δύσβατη περιοχή στον Παλαπά Θεσπρωτίας, η οποία πέρασε στο ελληνικό έδαφος από τις νότιες περιοχές της Αλβανίας.

Μία δεύτερη πυρκαγιά εισήλθε από την Αλβανία στις 17:50 στην περιοχή Λημέρι και καίει χαμηλή πυκνή βλάστηση και μπήκε σε ελληνικό έδαφος.
Στην περιοχή πνέουν άνεμοι 4-5 μποφόρ.

Στο Λημέρι επιχειρούν 6 πυροσβέστες με τρία οχήματα, αλλά λόγω του δύσβατου της περιοχής και της πυκνής βλάστησης κλήθηκε και ένα χωματουργικό μηχάνημα που ανοίγει δρόμους και αντιπυρικές ζώνες, καθώς και υδροφόρες της Περιφέρειας


Σε ύφεση βρίσκονται δύο οι πυρκαγιές που ξέσπασαν στη Ζάκυνθο, στο χωριό Καταστάρι και στη θέση Καπελέτη, στις Βολίμες.

Όλες οι πυροσβεστικές δυνάμεις του νησιού βρίσκονται στα δύο μέτωπα, ενώ το έργο βοηθούν από αέρος πυροσβεστικά αεροσκάφη τύπου PZL δύο καναντέρ και ένα ελικόπτερο, ενώ στη μάχη της κατάσβεσης έχουν μπει και υδροφόρες της Περιφερειακής Ενότητας Ζακύνθου.

Η πρώτη πυρκαγιά εκδηλώθηκε περίπου στις 14:30 στους πρόποδες του όρους Βραχίωνας, στο Καταστάρι. Στο σημείο βρίσκονται κεραίες κινητής τηλεφωνίας οι οποίες σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες έχουν γίνει παρανάλωμα του πυρός.

Η δεύτερη, εκδηλώθηκε μισή ώρα αργότερα, στο χωριό των Βολιμών και έρχεται να προστεθεί στον μεγάλο αριθμό πυρκαγιών που έχουν ξεσπάσει φέτος το καλοκαίρι στην περιοχή.

ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΩΝ

για τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Σ.Μ.Π.Ε.)

και το Σχέδιο Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης (Σ.Ο.Α.) που αφορά

στο έργο «Ανάπτυξη του Μητροπολιτικού πόλου Ελληνικού-Αγ. Κόσμα»

Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων (Σ.Ε.Α.), επαγγελματικό και επιστημονικό σωματείο του Υπουργείου Πολιτισμού, αποτελεί, από το 1959, το συλλογικό όργανο έκφρασης των αρχαιολόγων και επιστημόνων συναφών κλάδων, οι οποίοι στελεχώνουν τις μονάδες της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, της αρχαιότερης του ελληνικού κράτους. Πρόκειται για επιστημονικό φορέα με βαρύνοντα θεσμικό ρόλο στον τομέα της προστασίας της αρχαιολογικής κληρονομιάς, έχοντας διαδραματίσει καίριο ρόλο στη διαμόρφωση του νομικού πλαισίου προστασίας των αρχαιοτήτων.

Στους σκοπούς του, σύμφωνα με το ισχύον καταστατικό του, συγκαταλέγεται μεταξύ άλλων, «Η καλλιέργεια της αρχαιολογικής επιστήμης και γενικά η μέριμνα για τις αρχαιότητες […]», ενώ Χρέος των μελών του Συλλόγου «είναι η υπεράσπιση της πολιτιστικής κληρονομιάς του ελληνικού λαού έναντι οποιασδήποτε επιβολής, υποβάθμισης ή συκοφάντησης». Στην κατεύθυνση αυτή, ο Σ.Ε.Α. προβαίνει συστηματικά στην επεξεργασία ολοκληρωμένων θέσεων για τα θεσμικά ζητήματα της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς, μάχεται επί δεκαετίες για την έρευνα, την προστασία και την ανάδειξη της μνημειακής κληρονομιάς της χώρας, προβαίνει σε έλεγχο των πεπραγμένων, των αποφάσεων και των έργων της Διοίκησης, ενώ, όποτε χρειάζεται, δεν διστάζει να υπερασπίσει με δυναμισμό και κινητοποιήσεις τις αρχαιότητες και το περιβάλλον τους. Παράλληλα, καταβάλλει συντονισμένες προσπάθειες, ώστε οι πολιτικές ολοκληρωμένης προστασίας να καταλήγουν στην απόδοση των μνημείων στους τελικούς δικαιούχους: στο κοινωνικό σώμα, στους πολίτες της Ελλάδας και του κόσμου.

Στο πλαίσιο αυτό, ο Σ.Ε.Α. έχει δραστηριοποιηθεί επί μακρόν για το ζήτημα της προστασίας, διάσωσης και ένταξης με σεβασμό των αρχαίων και νεότερων μνημείων στο χωροταξικό σχέδιο της υπό εξέταση και υπό επένδυση περιοχής του Ελληνικού, μακριά από μικροπολιτικές σκοπιμότητες και επικοινωνιακά παιχνίδια. Έχει επανειλημμένως εκθέσει τις απόψεις του σε σειρά παραστάσεών του ενώπιον της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΠΟΑ, ενώ έχει ήδη εκδώσει σχετικά:

1. την από 23/5/2016 Απόφαση Γενικής Συνέλευσης του ΣΕΑ σχετικά με τις ιδιωτικές επενδύσεις μέσω ΤΑΙΠΕΔ σε εκτάσεις με προστατευόμενα μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους,
   
   
2. το από 10/8/2016 Δελτίο Τύπου για το Ελληνικό υπό τον τίτλο: «Ελληνικό: Οι αρχαιότητες πάλι στο στόχαστρο;»,
   
   
3. το από 21/9/2016 Δελτίο Τύπου σχετικά με τη σύμβαση για την παραχώρηση του Ελληνικού,
   
   
4. το από 28/2/2017 Δελτίο Τύπου σχετικά με την κήρυξη-οριοθέτηση των υφιστάμενων αρχαιολογικών χώρων στην έκταση του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού,
   
   
5. το από 27/3/2017 Ψήφισμα Γενικής Συνέλευσης του ΣΕΑγια τις Αρχαιότητες στο Ελληνικό,
   
   
6. την υπ’ Αρ. Πρωτ. 387/3.7.2017 Επιστολή προς την πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟΑ σχετικά με την υπόθεση των αρχαιοτήτων στο πρώην Αεροδρόμιο του Ελληνικού,
   
   
7. την υπ’ Αρ. Πρωτ. 391/7.7.2017 Ενημέρωση σχετικά με τη συνάντηση αντιπροσωπείας του Δ.Σ. του Σ.Ε.Α. με την Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού,
   
   
8. την υπ’ Αρ. Πρωτ. 401/21.7.2017 Ενημέρωση σχετικά με τη συνάντηση αντιπροσωπείας του Δ.Σ. του Σ.Ε.Α. με τη Γενική Γραμματέα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού,
   
   
9. την υπ’ Αρ. Πρωτ. 409/1.8.2017 Επιστολή προς τις κ.κ. Υπουργό Πολιτισμού και Γενική Γραμματέα σχετικά με τις αρχαιότητες στην περιοχή του πρώην αεροδρομίου Ελληνικού.
   
   

Σε συνέχεια των ανωτέρω λαμβάνουμε μέρος με το παρόν Υπόμνημά μας στη δημόσια διαβούλευση που ανακοινώθηκε από την αρμόδια υπηρεσία (Δ/νση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης) του ΥΠ.ΕΝ. και παρεμβαίνουμε δημοσίως καταθέτοντας τις απόψεις μας επί της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Σ.Μ.Π.Ε.) που συνοδεύει το Σχέδιο Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης (Σ.Ο.Α.) Ελληνικού, καθώς με το υπό έγκριση χωρικό σχέδιο και λοιπές μελέτες, ελλοχεύει κίνδυνος σημαντικών βλαβών και υποβάθμισης των κειμένων στην περιοχή αρχαιοτήτων και του περιβάλλοντος χώρου τους, αλλά και αλλοίωσης του εν γένει φυσικού και πολιτιστικού τοπίου ως ενιαίου προστατευόμενου δημόσιου κοινωνικού αγαθού σύμφωνα με το άρθρο 24 του Συντάγματος.

Το περιβαλλοντικό θεσμικό και κανονιστικό πλαίσιο που ελήφθη υπόψη κατά την εκπόνηση της παρούσας Σ.Μ.Π.Ε. παρουσιάζεται ανά περιβαλλοντική παράμετρο και λαμβάνει υπόψη του την Πολιτιστική Κληρονομιά. Σύμφωνα με τα σημεία β΄ και γ΄ του περιεχομένου της κανονιστικής πράξης (παρ. 10 του άρθ. 7 της ΚΥΑ με α.π. ΥΠΕΧΩΔΕ/ΕΥΠΕ/οικ.107017/5.9.06) σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της Οδηγίας 2001/42/ΕΚ (ΦΕΚ 1225/Β/2006), η απόφαση έγκρισης της Σ.Μ.Π.Ε. περιλαμβάνει προτάσεις κατευθύνσεων και μέτρων για την πρόληψη, τον περιορισμό και την αντιμετώπιση των σημαντικών δυσμενών επιπτώσεων στο περιβάλλον. Σε ό,τι αφορά την προστασία του ιστορικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, κατά τη φάση υλοποίησης του Έργου λαμβάνονται υπόψη οι διατάξεις του Ν. 3028/2002, το άρθρο 81 «Τρόπος εκτέλεσης αρχαιολογικών έργων» του Ν. 1958/1991, όπως ισχύει, το Π.Δ. 99/1992, όπως ισχύει, το Π.Δ. 104/2014 (ΦΕΚ 171 Α΄), όπως ισχύει. Τα Σχέδια Ολοκληρωμένης Αστικής Ανάπτυξης (Σ.Ο.Α.Π.) προβλέφθηκαν με το άρθρο 12 του Ν. 2742/1999 και δεν αποτελούν συμβατικά πολεοδομικά σχέδια, αλλά σύνθετα προγράμματα, καθώς συμπεριλαμβάνουν κοινωνική, περιβαλλοντική, πολεοδομική διάσταση και άλλες διαστάσεις κατά περίπτωση (πχ. πολιτιστική).

Αρχαιολογικά δεδομένα

Σύμφωνα με αρχαίες πηγές, αλλά και με παλαιότερες ανασκαφές, η περιοχή του πρώην Αεροδρομίου του Ελληνικού και του Αγ. Κοσμά και η πέριξ αυτών περιοχή παρουσιάζουν μεγάλο αρχαιολογικό ενδιαφέρον.

Άγιος Κοσμάς

Στη χερσόνησο του Αγ. Κοσμά ιστορικές ανασκαφές του 20ου αι. έφεραν στο φως οικισμό και νεκροταφείο προϊστορικών χρόνων (Πρωτοελλαδική περίοδος: 3.000-2.000 π.Χ., ενώ ανασκαφές βεβαιώνουν την ύπαρξη οικισμού και κατά την Υστεροελλαδική περίοδο: 1.600-1.200 π.Χ.). Τα κτηριακά κατάλοιπα και τα κινητά ευρήματα (εργαλεία, πυρήνες οψιανού, όστρακα και αγγεία κ.α.) τεκμηριώνουν τη συστηματική επικοινωνία των νησιωτικών περιοχών με την ενδοχώρα της Αττικής. Σύμφωνα με αρχαίες πηγές, η χερσόνησος του Αγίου Κοσμά αποτελεί την Κωλιάδα άκρα της αρχαιότητας, όπου κατά έναν αρχαίο χρησμό ο ζέφυρος έβγαλε τα αρχαία περσικά ναυάγια μετά την ναυμαχία της Σαλαμίνας. Στην Κωλιάδα μαρτυρείται η ύπαρξη ναού της Κωλιάδος Αφροδίτης και ιερό της Δήμητρας.

Στο βόρειο τμήμα της χερσονήσου βρίσκεται ο μεταβυζαντινός ναός των Αγίων Κοσμά και Δαμιανού, με τοιχογραφίες του 19ου αιώνα, κάτω από τις οποίες υπάρχει παλαιότερο στρώμα. Στο νότιο τοίχο έχουν επισημανθεί και παραστάσεις του 17ου πιθανότατα αιώνα. Σε εργασίες αποκατάστασης του ναού, βρέθηκε μαρμάρινος στυλοβάτης παλαιού τέμπλου, ενώ περιηγητές του 19ου αι. αναφέρουν ότι ο ναός εδράζεται επάνω σε αρχαία ερείπια.

Ευρύτερη περιοχή Ελληνικού

Σημαντική από αρχαιολογικής απόψεως είναι και η ευρύτερη περιοχή του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού. Εντός της έκτασής του και στο άμεσο περιβάλλον αυτής, η Αρχαιολογική Υπηρεσία, στο πλαίσιο εκτέλεσης μεγάλων δημοσίων έργων (κατασκευή ΤΡΑΜ, αμαξοστασίου ΟΣΕ, Ολυμπιακών εγκαταστάσεων, ΜΕΤΡΟ κ.α.), πραγματοποίησε αρχαιολογική παρακολούθηση των εργασιών και ανασκαφές στις οποίες αποκαλύφθηκαν σημαντικές αρχαιότητες που σχετίζονται με τους τρεις αρχαίους δήμους Ευωνύμου, Αλιμούντος και Αιξωνής (αποθέτης εμπορικών αμφορέων και θησαυρός αττικών νομισμάτων, που παραπέμπουν στην ύπαρξη εμπορείου σε παρακείμενη θέση, αρχαία τεχνικά έργα διευθέτησης της κοίτης του ρέματος των Τραχώνων, εργαστηριακές εγκαταστάσεις, οργανωμένα αρχαία νεκροταφεία με ταφές μερικές εκ των οποίων έφεραν πλούσια κτερίσματα, αρχαίο οδικό δίκτυο με παρόδια -επισημαίνεται ότι παρόδιος ταφικός περίβολος μεταφέρθηκε το 1960 σε έκταση εντός των πρώην Κολεγίου Αθηνών, νυν εγκαταστάσεις Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας.) Σε όλη την έκταση, ανασκαφές έχουν φέρει στο φως ίχνη χρήσης του χώρου από τους γεωμετρικούς χρόνους έως και τη βυζαντινή περίοδο στον μικρό λόφο Χασάνι είχε αναπτυχθεί βυζαντινός οικισμός, κατάλοιπα του οποίου έχουν εντοπιστεί σε νεότερες αυτοψίες).

Γενικά, η θέση κατά την αρχαιότητα αποτελούσε περιαστική περιοχή και ζωτικό χώρο μεταξύ των αρχαίων Δήμων Ευωνύμου, Αλιμούντος και Αιξωνής, σύμφωνα με την οργάνωση της αθηναϊκής πολιτείας από τον Κλεισθένη κατά δήμους στα τέλη του 6ου αι. π.Χ.. Η σχέση της περιοχής με τους αρχαίου Δήμους σημειώνεται με την εύρεση στην δυτική είσοδο του πρώην αεροδρομίου επιγραφής που αναφέρει: ΑΣΤΙΝΟΣ ΑΛΙΜΟΣΙΟΣ και ενός δημοτικού ψηφίσματος των Αλιμουσίων, που αποκαλύφθηκε κατά την διάνοιξη της παραλιακής οδού. Στην περιοχή του πρώην Ελληνικού φαίνεται ότι κατά την αρχαιότητα αναπτύχθηκε ένα οδικό δίκτυο επικοινωνίας των παραλιακών δήμων της Αθήνας, με παρόδια νεκροτραφεία, ενώ ισχυρή ήταν και η αγροτική χρήση της.

Ο ζωτικός χώρος των αρχαίων Δήμων εκτείνεται και εκτός της έκτασης του πρώην αεροδρομίου. Η περιοχή του Αλίμου κατοικήθηκε από τα προϊστορικά χρόνια. Χαρακτηριστικά αναφέρονται ο ισχυρός κυκλικός περίβολος της Τελικής Νεολιθικής Εποχής: 4.500-3.000 π.Χ., που αποκαλύφθηκε στον λόφο Πανί και ο εργαστηριακός χώρος επεξεργασίας λιναριού της Υστεροελλαδικής περιόδου: 1.400-1.100 π.Χ. στην περιοχή του σταθμού ΜΕΤΡΟ «Άλιμος». Στα κλασικά χρόνια στην περιοχή αναπτύχθηκε ο αρχαίος Δήμος Αλίμου, που αποτελεί την πατρίδα του πατέρα της ιστορίας Θουκυδίδη και ο αρχαίος Δήμου Ευωνύμου. Κατάλοιπα της κλασικής περιόδου έχουν ανασκαφεί σε όλη την έκταση (κατάλοιπα οικιών, δημοσίων κτηρίων, αρχαίων δρόμων, νεκροταφείων κ.α.). Χαρακτηριστικό είναι το αρχαίο θέατρο του Ευωνύμου, που είναι εξαιρετικής σημασίας για τη λειτουργία του δημόσιου βίου του Δήμου και την ιστορία της αρχιτεκτονικής των αρχαίων θεάτρων. Οικιστικά κατάλοιπα βεβαιώνουν τη συνέχιση χρήσης της περιοχής και κατά την ρωμαϊκή περίοδο, ενώ στα βυζαντινά χρόνια φαίνεται ότι αναπτύχθηκαν οικιστικοί πυρήνες.

Καθεστώς προστασίας - κηρύξεις

Στην περιοχή αναφοράς κατά το παρελθόν έχει κηρυχθεί ως αρχαιολογικός χώρος μόνον ο Άγιος Κοσμάς από το 1957 (ΦΕΚ Β’ 265/1957). Τα τελευταία χρόνια, η αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων επεξεργαζόταν πρόταση κήρυξης αρχαιολογικού χώρου στην περιοχή για προστασία των αρχαιοτήτων αρχαίων της περιοχής, της οποίας η προώθηση εμποδιζόταν, λόγω των ισχυρών οικονομικών συμφερόντων πολιτικών παραγόντων, πρόταση που για ποικίλους λόγους δεν προωθήθηκε. Μόλις το 2012 κηρύχθηκε και οριοθετήθηκε ως αρχαιολογικός χώρος ο λόφος Πανί (ΦΕΚ 205/Α.Α.Π/14-6-2012). Το 2014 η αρμόδια Εφορεία κατέθεσε πρόταση για την κήρυξη αρχαιολογικού χώρου στον Άγιο Κοσμά και στο Ελληνικό. Ωστόσο, με εντολή της τότε πολιτικής ηγεσίας προωθήθηκε μόνο η οριοθέτηση του ήδη από το 1957 κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου στον Άγιο Κοσμά (χερσαίου και ενάλιου), (ΦΕΚ/223/Α΄/09.11.2015), και όχι της έκτασης του πρώην Αεροδρομίου Ελληνικού. Όλα αυτά τα χρόνια εκκρεμεί η κήρυξη του αρχαιολογικού χώρου στο Ελληνικό.

Τον Ιούνιο του 2016 η αρμόδια Εφορεία απέστειλε εκ νέου πρόταση για κήρυξη αρχαιολογικού χώρου στην ευρύτερη περιοχή των Δήμων Αλίμου και Αργυρούπολης. Η πρόταση αφορά σε μια ευρεία περιοχή, η οποία περιλαμβάνει συνεκτικούς αστικούς ιστούς των σύγχρονων Δήμων και μέρος της έκτασης του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού.

Έργα υποδομής, ζώνες ανάπτυξης και πολεοδόμησης

σε σχέση με τα σημεία αρχαιολογικού ενδιαφέροντος

Στο σύνολο σχεδόν της έκτασης του προς αξιοποίηση χώρου, εκτός από το κεντρικό τμήμα του, προβλέπονται εκτεταμένες εκσκαφικές και χωματουργικές εργασίες, στις οποίες είναι πολύ πιθανή η αποκάλυψη αρχαίων. Οι επεμβάσεις αφορούν σε έργα υποδομών (κτήρια, δρόμοι, τεχνικά έργα, λιμενικά, ΤΡΑΜ, δίκτυα), συγκοινωνιακά με μεγαλύτερης κλίμακας την υπογειοποίηση της λεωφόρου Ποσειδώνος, διευθέτησης ρεμάτων, η οποία προβλέπει την ανασύσταση των ρεμάτων Τραχώνων και Αεροδρομίου και την αναβάθμιση των υφιστάμενων υδραυλικών τους έργων.

Χείμαρροι Τραχώνων και Αεροδρομίου

Προτείνεται αποκατάσταση και ανασχεδιασμός της κοίτης του ρέματος Τραχώνων, με παράλληλη δημιουργία νέων μόνιμων και εποχιακών υδροβιότοπων. Οι εργασίες αυτές προϋποθέτουν μεγάλης κλίμακας εκσκαφικές εργασίες, κατά τις οποίες είναι πολύ πιθανή η εύρεση αρχαιοτήτων (τεχνικά έργα, αρχιτεκτονικά κατάλοιπα σχετιζόμενα με εργαστηριακές δραστηριότητες, νεκροταφεία κοκ), δεδομένου ότι τα ρέματα αποτέλεσαν κατά την αρχαιότητα σημεία σημαντικής ανθρώπινης δραστηριότητας. Σε εργασίες διευθέτησης του ρέματος Τραχώνων έχουν κατά το παρελθόν αποκαλυφθεί αρχαιότητες, ενώ ανάλογη αρχαιολογική εικόνα ενδέχεται να παρουσιάσει και ο χείμαρρος Αεροδρομίου, η παλαιά κοίτη του οποίου εμφανίζεται στην περιοχή της Ευρυάλης και εντός του χώρου της Υ.Π.Α.

Λιμενικά έργα και έργα στις εκβολές του χειμάρρου Τραχώνων

Προβλέπεται η δημιουργία παραλίας μήκους 900 μ. στην νότια ακτογραμμή του υπό αξιοποίηση παραλιακού μετώπου, η κατασκευή ενυδρείου, έργα εμπλουτισμού των παραλιών και έργα προστασίας του παραλιακού μετώπου. Στις παραλίες βόρεια του ακρωτηρίου του Αγίου Κοσμά και σε τμήμα του κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου του Αγίου Κοσμά, προτείνεται η απομάκρυνση των ογκολίθων από την ακτογραμμή, με παράλληλο εμπλουτισμό και αύξηση του πλάτους των παραλιών. Επίσης αναβαθμίζονται οι εγκαταστάσεις στη θέση των πρώην λιμενικών εγκαταστάσεων του Ναυτικού Ομίλου Αγίου Κοσμά.

Στη βόρεια παραλία είναι πιθανή η αποκάλυψη της αρχαίας ακτογραμμής και λιμενικών εγκαταστάσεων που σχετίζονταν με το λιμάνι των αρχαϊκών και κλασικών χρόνων του δήμου Αλιμούντος. Η αποκάλυψη δημόσιου οικοδομήματος που πιθανώς αποτελεί τμήμα εμπορικής στοάς και τμήματος του δρόμου που συνέδεε το λόφο της Αγ. Άννας με το λιμάνι των Αλιμουσίων, ενισχύουν την παραπάνω άποψη. Επίσης κατά μήκος της βόρειας ακτογραμμής του έργου ενδέχεται να αναπτύσσεται νεκροταφείο της Μυκηναϊκής περιόδου, όπως υποδηλώνει η αποκάλυψη του μυκηναϊκού θαλαμωτού τάφου που λόγω της χρονολογικής συνάφειας και της θέσης του, σχετίζεται με την ΥΕ εγκατάσταση του ακρωτηρίου του Αγίου Κοσμά.

Ζώνες ανάπτυξης και πολεοδόμησης

Στις ζώνες πολεοδόμησης και ιδιαίτερα στις ζώνες Α-Π1, Α-Π4, Α-Π5, Α-Π6, λόγω του υψηλού αρχαιολογικού ενδιαφέροντος είναι πολύ πιθανή η εύρεση αρχαίων. Ειδικότερα στις ζώνες Α-Π4 και Α-Π5 είναι πολύ πιθανή η αποκάλυψη ταφικών συνόλων που εντάσσονται σε εκτεταμένο νεκροταφείο του δήμου Ευωνύμου (τέλη 8ου έως και 4ο αιώνα π.Χ.), καθώς και οικιστικών καταλοίπων. Στη ζώνη Α-Π5 ενδέχεται η αποκάλυψη ευρημάτων από τη προϊστορική μέχρι και τη μεταβυζαντινή περίοδο, ενώ τον ίδιο βαθμό ενδιαφέροντος παρουσιάζει και η ζώνη Α-Α1, στο νοτιοδυτικό άκρο της.

Με βάση τα ανωτέρω, ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων σημειώνει τα ακόλουθα:

1. Η υπό κρίση Στρατηγική Μελέτη αφορά τους όρους και τους περιορισμούς για την αντιμετώπιση των Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου που αναφέρεται στο σχετικό Σχέδιο Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης. Η εναρμόνιση των μελετών αυτού του είδους με το νομοθετικό και κανονιστικό πλαίσιο αποτελεί το πρώτο επίπεδο προβλέψεων τους. Από αρχαιολογικής πλευράς ρητώς αναφέρεται στην παράγραφο 1.7.3.5 (σελ. 1-216) ότι «κατά τη φάση υλοποίησης του έργου πρέπει να ληφθούν υπόψη (σ.σ. μεταξύ άλλων) οι διατάξεις του Ν. 3028/2002 (ΦΕΚ 153 Α’) «Για την προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς»...». Η αναφορά αποτελεί προβολή στο μέλλον, ήτοι κατά την περίοδο εκτέλεσης των έργων, ενώ παραβλέπεται η εναρμόνιση του εγχειρήματος με την αρχαιολογική νομοθεσία κατά τον παρόντα χρόνο/παρούσα φάση εκπόνησης της Σ.Μ.Π.Ε. για το Σ.Ο.Α., δηλαδή για το ειδικό χωρικό σχέδιο ανάπτυξης της εν λόγω επένδυσης. Ο Ν. 3028/2002 περιλαμβάνει μέριμνα για τη θεσμική θωράκιση της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομίας στις περιπτώσεις προώθησης σχεδίων χωρικών ρυθμίσεων με την σε κάθε περίπτωση προγενέστερη δημοσίευση πράξης χαρακτηρισμού αρχαιολογικού χώρου εφόσον συντρέχουν αρχαιολογικοί λόγοι. Μάλιστα, η θεσμοθέτηση αρχαιολογικού χώρου αποτελεί και την προϋπόθεση για την ολοκλήρωση της διαδικασία έγκρισης των χωρικών σχεδίων. Συγκεκριμένα σύμφωνα με το άρθρο 12, πργ. 2 του Ν. 3028/2002 «[...] Εάν εντός των περιοχών που πρόκειται να καλύψουν υπό εκπόνηση Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια (Γ.Π.Σ.) ή Σχέδια Χωρικής Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης (Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π.) ή άλλα σχέδια χωρικών ρυθμίσεων, δεν έχουν οριοθετηθεί αρχαιολογικοί χώροι, αυτοί οριοθετούνται προσωρινά, βάσει σχεδιαγράμματος κλίμακας τουλάχιστον 1: 2.000 που καταρτίζεται από την Υπηρεσία, με βάση επαρκή επιστημονικά στοιχεία και ιδίως ευρήματα που πιθανολογούν την ύπαρξη μνημείων...».

Πρόταση οριοθέτησης αρχαιολογικού χώρου σε μια ευρύτερη περιοχή που περιλαμβάνει και τμήμα του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού έχει κατατεθεί από την αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων ήδη από το 2014, η οποία επανήλθε το 2016 με πλήρη στοιχειοθέτηση. Η πρόταση αντιμετωπίζει ως ενιαία λειτουργική και αισθητική αρχαιολογική οντότητα τις περιοχές όπου κατά την αρχαιότητα αναπτύχθηκαν οι δήμοι Ευώνυμον και Αλιμούς και βασίζεται σε τεκμήρια της έρευνας πεδίου, σε βιβλιογραφικές αναφορές-επιστημονικές δημοσιεύσεις, στο φωτογραφικό και χαρτώο υλικό, τις σχεδιαστικές αποτυπώσεις, τις γραπτές πηγές και τις μαρτυρίες των περιηγητών.

Η εισαγωγή της πρότασης στο αρμόδιο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο έχει καθυστερήσει πάρα πολύ μετά από κυβερνητικές παρεμβάσεις. Παρ΄ όλα αυτά η πρόβλεψη για την εφαρμογή της σχετικής διάταξης δεν συναντάται ούτε ως κατεύθυνση στη Σ.Μ.Π.Ε. και το Σ.Ο.Α. Στο πλαίσιο αυτό ο Σ.Ε.Α. επανέρχεται στο θέμα, υπογραμμίζοντας την υποχρέωση κήρυξης και οριοθέτησης ως αρχαιολογικού χώρου περιοχής που εντάσσεται διοικητικά στους δήμους Αλίμου και Ελληνικού- Αργυρούπολης. Κατά τα παραπάνω και κατανοώντας το κατεπείγον του θέματος, ο Σ.Ε.Α. σημειώνει πως είναι υποχρεωτική σύμφωνα με τον Συνταγματικής περιωπής νόμο 3028/2002 (άρθ. 12 , παραγ.2) η προσωρινή οριοθέτηση ως αρχαιολογικού χώρου της έκτασης που πρόκειται να καλύψει το Σχέδιο Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης Ελληνικού.

2. Η Σ.Μ.Π.Ε. περιλαμβάνει ειδικό κεφάλαιο για την αρχαιολογική παρακολούθηση των εργασιών, με παραπομπή στο άρθρο 37 του Ν. 3028/2002. Σύμφωνα με τη γενική περιγραφή της διαδικασίας του αρχαιολογικού έργου «[...] για όλα τα έργα[....] θα απαιτηθεί η επιτόπια αυτοψία των αρμόδιων Υπηρεσιών του ΥΠΠΟΑ [...] και οι εργασίες θα πραγματοποιούνται υπό την επίβλεψη εντεταλμένου υπαλλήλου». Η συγκεκριμένη διατύπωση περιορίζει την αρμοδιότητα της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας σε «αυτοψία» και σε «επίβλεψη».

Αναγνωρίζεται ότι στην παρούσα φάση η χρήση των εννοιών αυτών μπορεί να έχει ευρύτερο περιεχόμενο και οι όροι αυτοί να εξειδικευτούν σε επόμενο χρόνο. Ωστόσο, φέρεται να έχει καταρτιστεί μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ του ΥΠΠΟΑ και την «Ελληνικό ΑΕ», σχέδιο του οποίου έχει εγκριθεί από το Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής (ΚΥ.Σ.ΟΙ.Π.) (ΦΕΚ 1862 Β΄/26.5.2017 «Έγκριση Μνημονίου Συνεργασίας μεταξύ Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και της Εταιρείας «ΕΛΛΗΝΙΚΟ Α.Ε.»).

Ωστόσο, το πλήρες κείμενο του μνημονίου δεν δημοσιεύεται στο εν λόγω ΦΕΚ. Κρίνοντας από τους τίτλους των περιεχομένων του, όπως αναφέρονται στην απόφαση του ΚΥ.Σ.ΟΙ.Π., φαίνεται να αφορά στην αρχαιολογική παρακολούθηση των εκσκαφικών εργασιών και να περιλαμβάνει την εξειδίκευση των σχετικών όρων. Παρόλα αυτά, το μνημόνιο δεν έχει ληφθεί υπόψη στη Σ.Μ.Π.Ε., αν και η τελευταία εκπονήθηκε και κατατέθηκε σε χρόνο μεταγενέστερο της ανωτέρω έγκρισης, ενώ στη Σ.Μ.Π.Ε. παρατίθεται αυτούσιο το πρότυπο γενικού μνημονίου για την αρχαιολογική παρακολούθηση των εκσκαφικών εργασιών στο πλαίσιο στρατηγικών επενδύσεων του Ν. 4072/2012, ο οποίος δεν έχει εφαρμογή στην περίπτωση της επένδυσης του Ελληνικού.

Στο βαθμό που το εγκεκριμένο από το ΚΥ.Σ.ΟΙ.Π. σχέδιο μνημονίου δεν έχει δημοσιοποιηθεί, ο Σ.Ε.Α. διατηρεί σοβαρές επιφυλάξεις για το κατά πόσο οι όροι του για την αρχαιολογική παρακολούθηση εξειδικεύουν το γενικό πλαίσιο που θέτει η Σ.Μ.Π.Ε. με τρόπο σύμφωνο με τις διατάξεις του Ν. 3028/2002 και την πρακτική που παγίως ακολουθείται σε ανάλογα έργα. Σε κάθε περίπτωση ο Σ.Ε.Α. εμμένει ότι το μνημόνιο συνεργασίας δεν υποκαθιστά την κήρυξη-οριοθέτηση του χώρου.

3. Η ισχύουσα αρχαιολογική Νομοθεσία καταρχήν αναφέρεται στη Σ.Μ.Π.Ε. (Κεφ. 1, Ιστορικό και Πολιτιστικό Περιβάλλον, 215-17, Κεφ. 3, Πολιτιστική Κληρονομιά, 20, Κεφ.6, Νομοθεσία αρχαιολογικών χώρων και μνημείων, 151-159). Οι γνωστές αρχαιότητες παρουσιάζονται τόσο στη Σ.Μ.Π.Ε., όσο και στο Σ.Ο.Α., και σημειώνονται επί του τοπογραφικού σχεδίου.

Η αναφορά, ωστόσο, παραμένει σε επίπεδο απλής κάλυψης των απαιτήσεων περιεχομένου των μελετών, χωρίς ουσιαστική ένταξη του αντικειμένου της προστασίας και ανάδειξης στο επενδυτικό σχέδιο. Οι υλικές μαρτυρίες της ιστορίας του χώρου δεν λαμβάνονται υπόψη κατά κανένα τρόπο στη φιλοσοφία του αναπτυξιακού σχεδίου και στον γενικό χωροταξικό σχεδιασμό που εν τέλει προτείνεται. Συγκεκριμένα, στο επίπεδο του Σ.Ο.Α. οι αρχαιότητες εντάσσονται εντός ζωνών πολεοδόμησης, χωρίς να υπάρχει καμία σαφής κατεύθυνση για την προστασία και την ανάδειξή τους ως οργανικού στοιχείου των στρατηγικών επιλογών του σχεδιασμού.

4. Στο πλαίσιο των ανωτέρω, η προστασία των μνημείων παραμένει στο περιθώριο των προβλέψεων του Σ.Ο.Α. και της Σ.Μ.Π.Ε.

Στην ακτή του Αγ. Κοσμά βρίσκονται τα κατάλοιπα του σημαντικότατου για την προϊστορία της Αττικής οικισμού, που έχουν αποτελέσει αντικείμενων επιστημονικών δημοσιεύσεων σημαντικών διεθνώς για την επιστήμη της αρχαιολογίας και εν γένει για τις ανθρωπιστικές επιστήμες. Εντός των ορίων του ενάλιου και χερσαίου αρχαιολογικού χώρου του Αγ. Κοσμά δεν προβλέπονται επεμβάσεις διαμόρφωσης της ακτής. Παρόλα αυτά η περιοχή θα βρεθεί εν μέσω έργων εμπλουτισμού ακτής και έργων προστασία των τεχνιτών διαμορφώσεων. Η ακτογραμμή στο άμεσο περιβάλλον του αρχαιολογικού χώρου πρόκειται να μεταβληθεί αλλοιώνοντας επιπλέον τη φυσιογνωμία του τοπίου, ενώ δεν υπάρχει καμία απολύτως πρόβλεψη, ούτε έχει κατατεθεί σχετική μελέτη, για τις ενδεχόμενες επιπτώσεις των έργων αυτών στο τμήμα του βυθού όπου σώζονται οι σημαντικές ενάλιες αρχαιότητες.

Παράλληλα η περιοχή του Λόφου Χασάνι, όπου έχουν εντοπιστεί πυκνές αρχαιότητες, εντάσσεται εντός πολεοδομούμενης περιοχής, που ονοματίζεται «Οικισμός του Λόφου». Αν και κατά την αρχαιολογική έκθεση που περιλαμβάνεται στις υπό εξέταση μελέτες αναγνωρίζεται η σημασία του λόφου για την ιστορία της περιοχής, ο γενικός πολεοδομικός σχεδιασμός δεν προβλέπει την εξαίρεση του αρχαιολογικού χώρου του λόφου από τη δόμηση ούτε την προστασία και ανάδειξη των αρχαιοτήτων στο πλαίσιο σχεδιασμού της «γειτονιάς».

5. Εντός της έκτασης του πρώην αεροδρομίου Ελληνικού βρίσκονται εγκαταστάσεις του ΥΠ.ΠΟ.Α. και συγκεκριμένα αποθήκες αρχαιοτήτων και εξοπλισμένο εργαστήριο συντήρησης. Οι υποδομές αυτές βρίσκονται σε έκταση που εντάσσεται στο επενδυτικό σχέδιο ως περιοχή πολεοδόμησης και για την μετεγκατάστασή τους έχει συναφθεί μνημόνιο συνεργασίας από το 2013 μεταξύ της τότε Γ.Γ. Πολιτισμού και της «Ελληνικό ΑΕ», σύμφωνα με το οποίο η «Ελληνικό ΑΕ» δεσμεύεται να εξεύρει κτήρια και εγκαταστάσεις εντός του ακινήτου για την εγκατάσταση και λειτουργία των υποδομών αυτών.

Αν και η μετεγκατάσταση έχει συμφωνηθεί στο πλαίσιο της αξιοποίησης του πρώην αεροδρομίου Ελληνικού, στο Σ.Ο.Α. δεν υπάρχει καμία απολύτως αναφορά, ενώ η Σ.Μ.Π.Ε. φαίνεται να αγνοεί την ύπαρξη των σημαντικών αυτών υποδομών, που προσδίδουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά στην πολιτιστική ταυτότητα του ακινήτου.

Σε κάθε περίπτωση, η μετεγκατάσταση των υπηρεσιών αυτών θα έπρεπε να αποτελεί ειδικό αντικείμενο του επενδυτικού σχεδίου και το Σ.Ο.Α. και η σχετική Σ.Μ.Π.Ε. να περιλαμβάνει τουλάχιστον τις κατευθύνσεις της δράσης αυτής ως άξονα επιλογών στο πλαίσιο γενικών προβλέψεων για χρήσεις πολιτισμού.

6. Στις προβλέψεις του Σ.Ο.Α. και της Σ.Μ.Π.Ε. υπάρχει γενικόλογη αναφορά σχετικά με την ανάδειξη επί μέρους αρχαιοτήτων και τη διασύνδεσή τους μέσω διαδρομών πολιτιστικού-αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Πλην όμως, δεν έχει ενταχθεί στον χωροταξικό σχεδιασμό η προστασία και η ανάδειξη των αρχαιοτήτων με τρόπο οργανικό. Η ιστορικότητα του χώρου όπως προβλέπεται στη Σ.Μ.Π.Ε. περιορίζεται κυρίως στην πρόσφατη ιστορία του ακινήτου, με επίκεντρο τη διάσωση της «Ολυμπιακής μνήμης», διά της ανάδειξης της φιλοξενίας στον χώρο ολυμπιακών εγκαταστάσεων και δευτερευόντως στη λειτουργία του ως αεροδρομίου.

Ενδεικτικά, προβλέπεται: «Η βασική δομή του νέου Πάρκου οργανώνεται από τον ελικοειδή δρόμο που διασχίζει εγκάρσια και τρεις βασικούς άξονες κίνησης πεζών. Αυτοί οι τρεις άξονες συναντώνται δημιουργώντας ένα τρίγωνο, στο οποίο βρίσκεται το υφιστάμενο σύμβολο των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, και όπου χωροθετείται μια μεγάλη πλατεία. Αυτό αποτελεί πια τον συνεκτικό κόμβο, την καρδιά του Πάρκου» (σελ. 1-9,10). Μάλιστα, οι προθέσεις όπως αποτυπώνονται στη μελέτη για τη φιλοσοφία της ανάδειξης, συμπυκνώνεται στο ακόλουθο απόσπασμα: «[…] το διατηρητέο τερματικό κτήριο του διάσημου αρχιτέκτονα Eero Saarinen θα ζωντανέψει ξανά ως χώρος για εκθέσεις, εμπορικές συναντήσεις και άλλες εκδηλώσεις, τα ιστορικά υπόστεγα δεν θα διατηρηθούν και αναδειχθούν μόνο για την αρχιτεκτονική τους αξία αλλά θα χρησιμεύσουν επίσης για να στεγασθεί εντός τους το πρώτο Μουσείο Αεροπορίας στην Ελλάδα (Ιστορικό Αεροπορικό Μουσείο και άλλες συναφείς χρήσεις), οι εγκαταστάσεις του κανόε - καγιάκ αξιοποιούνται και ανασημασιοδοτούνται (sic) σαν στοιχεία του πάρκου που εκφράζουν τη συνέχεια του παρελθόντος με το παρόν […]» (σελ. 3-8). Αντιθέτως, η αρχαιολογική σημασία του ακινήτου ως προστιθέμενη αξία στην επένδυση υποτιμάται και αντιμετωπίζεται παρεμπιπτόντως, χωρίς να αποτελεί άξονα των στρατηγικών επιλογών. Στις προβλέψεις του Σ.Ο.Α. και της Σ.Μ.Π.Ε. δεν υπάρχει καμία μνεία σχετικά με την ανάδειξη των ιστάμενων μνημείων και των αρχαιοτήτων που διατηρούνται ορατά εντός της έκτασης ανάπτυξης του έργου (πρόβλεψη ζώνης προστασίας, διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου αυτών, εκπόνηση επιμέρους μελετών συντήρησης/αποκατάστασης αρχιτεκτονικών καταλοίπων, τοποθέτησης εποπτικού υλικού και σήμανσης, αποκάλυψη της προϊστορικής κατοίκησης στον Άγιο Κοσμά, δημιουργία θεματικών αρχαιολογικών - ιστορικών νησίδων ενταγμένων σε αρχαιολογικό περίπατο μέσα στο Μητροπολιτικό Πάρκο Πρασίνου και Αναψυχής, ένταξη στις αρχαιολογικές - ιστορικές νησίδες σημαντικών αρχαιοτήτων που ενδεχομένως αποκαλυφθούν κατά τη διάρκεια υλοποίησης του έργου και η διατήρηση και ανάδειξή τους κριθεί, κατόπιν γνωμοδότησης των αρμόδιων Οργάνων του ΥΠΠΟΑ απαραίτητη για την αρχαία τοπογραφία και την ιστορία του τόπου). Με αυτό τον τρόπο, παρακάμπτεται η σημαντική ιστορία της θέσης που αποτέλεσε τον ζωτικό χώρο τριών ιστορικών αρχαίων δήμων της Αττικής. Υπ’ αυτή την έννοια, η αντιμετώπιση της ιστορικότητας είναι ανισοβαρής.

Εξάλλου, έχει αναγνωριστεί ότι η προστασία και ανάδειξη αρχαιολογικών χώρων και μνημείων διαδραματίζει αποφασιστικό ρόλο στη χωρική οργάνωση της Χώρας, προσδίδοντας στα μνημεία περιεχόμενο προδιαγραφών χωρικής ανάπτυξης. Η προστασία των μνημείων αποτελεί στρατηγική κατεύθυνση της χωροταξίας προς μια αναπτυξιακή προοπτική με όρους αειφορίας και βιωσιμότητας που ενισχύει και αναδεικνύει τον εθνικό χώρο ως συγκριτικό πλεονέκτημα σε ένα παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον. Οι παραπάνω άξονες, ενώ έχουν γίνει κοινώς αλλά και από το νέο ΡΣΑ - Ν. 4277/2014 (ΦΕΚ 156Α΄/2014) αποδεκτοί, δεν απαντούν στην υπό κρίση Σ.Μ.Π.Ε. του Σ.Ο.Α. και, ως εκ τούτου, το κεφάλαιο αυτό θα πρέπει να «ξαναγραφτεί».

7. Η Σ.Μ.Π.Ε. λαμβάνει υπόψη μόνο τα αρχαιολογικά δεδομένα που γνωστοποιήθηκαν από την Υπηρεσία το έτος 2012, ενώ έκτοτε η Υπηρεσία επανήλθε δις με επιπλέον στοιχεία (έτη 2014-2016), που σηματοδότησαν περισσότερες αρχαιολογικές θέσεις. Πέρα από τις αναφορές στη Σ.Μ.Π.Ε. για την παρακολούθηση των εκσκαφικών εργασιών (σελ. 1-215 επ.), στις περιοχές των γνωστών μνημείων, το μέγεθος της έκτασης και οι ενδείξεις για πιθανές εκπλήξεις που μπορεί να κρύβει το υπέδαφος, καθιστούν τουλάχιστον ανεπίκαιρη την παρακολούθηση όπως περιγράφεται, δηλαδή επί ή πλησίον μνημείων και κηρυγμένων αρχαιολογικών χώρων, αλλά θα πρέπει να προστεθεί ότι η Υπηρεσία θα ορίσει τις περιοχές παρακολούθησης μετά από υποχρεωτική έγκαιρη ενημέρωση της από τον κύριο του Έργου για την έναρξη εργασιών σε κάθε στάδιό του και στο σύνολο της έκτασης.



Ο Σ.Ε.Α. παρατηρεί, τέλος, πως

1. Μετά την ψήφιση της σκανδαλώδους, κατά την εκτίμηση του Συλλόγου, σύμβασης παραχώρησης του Ελληνικού στην Lamda Development η οποία περιλαμβάνει αδιανόητες για κάθε ευνομούμενο κράτος διατάξεις υπέρ του επενδυτή (όπως λ.χ. αποζημίωσή του σε περίπτωση εκ των υστέρων ανεύρεσης ή/και κήρυξης αρχαιοτήτων), η κυβέρνηση ακολουθεί μια τακτική που θέτει εν αμφιβόλω το συνταγματικό καθήκον προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιά, καταστρατηγεί την κείμενη αρχαιολογική νομοθεσία και θέτει σε κίνδυνο τις αρχαιότητες.
   
   
2. Το ζήτημα της κήρυξης-οριοθέτησης του αρχαιολογικού χώρου στην έκταση του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού δεν μπορεί να παρακαμφθεί ούτε μπορεί να συζητείται σε συνάρτηση με τις τρέχουσες πολιτικές επιδιώξεις της εκάστοτε κυβέρνησης ή/και από τις πιέσεις ιδιωτικών επιχειρηματικών συμφερόντων. Η υποχρεωτική εκ του νόμου κήρυξη-οριοθέτηση ενός αρχαιολογικού χώρου δεν καθιστά εκ των προτέρων τη σχετική έκταση αδόμητη, όπως μπορεί να διαπιστώσει κανείς για παράδειγμα στην πόλη της Αθήνας, που στο σύνολό της αποτελεί ελεγχόμενο αρχαιολογικό χώρο. Η κήρυξη-οριοθέτηση αποτελεί μία διοικητική ενέργεια που οργανώνει με διαφανή τρόπο τους αρχαιολογικούς χώρους της επικράτειας και θεσπίζει μια τυποποιημένη διαδικασία προστασίας τους μέσω του ελέγχου των εκτελούμενων έργων. Οι παρατηρούμενες καθυστερήσεις στο Ελληνικό υπονομεύουν τελικά την ίδια την επένδυση, που φέρεται να διάκειται εχθρικά προς την πολιτιστική κληρονομιά, και τον ίδιο τον επενδυτή που εμφανίζεται να παρεμβαίνει επιδιώκοντας την άρση της ισονομίας και την εξαίρεσή του από την εφαρμογή του νόμου. Κάτι τέτοιο, ασφαλώς, δεν μπορεί να είναι αποδεκτό.
   
   
3. Όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, κυβερνητικοί φορείς και ιδιώτες, οφείλουν να εφαρμόσουν τις διαδικασίες των συλλογικών οργάνων που προβλέπονται θεσμικά, να μην αγνοήσουν κρίσιμα στοιχεία ταυτότητας του ακίνητου ως γνωστού αρχαιολογικού χώρου και να μην παρακάμψουν τις συνταγματικές υποχρεώσεις που απορρέουν από αυτήν, κατά τη θεσμική διαδικασία των εγκρίσεων (Κ.Α.Σ., ΣτΕ).
   
   

Υπενθυμίζουμε, για πολλοστή φορά προς κάθε κατεύθυνση, πως δεν είμαστε διατιθέμενοι να συναινέσουμε σε οποιαδήποτε διαδικασία καταστρατήγησης του Αρχαιολογικού Νόμου, παράκαμψης της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και διακινδύνευσης των αρχαιοτήτων, απέναντι σε όσους -πολιτικούς και επενδυτές, με πρόσχημα την ανάπτυξη, αντιμετωπίζουν τον αρχαιολογικό πλούτο του τόπου ως εμπόδιο για τα επιχειρηματικά τους συμφέροντα.

Για το Διοικητικό Συμβούλιο του ΣΕΑ,

  Η Πρόεδρος                       Ο Γενικός Γραμματέας

Σταματία Μαρκέτου            Θεμιστοκλής Βάκουλης

Τουλάχιστον 36 οι άνθρωποι που έχασαν τη ζωή τους και περισσότεροι από 123 οι τραυματίες με βάση τον έως τώρα απολογισμό από σύγκρουση αμαξοστοιχιών στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου.

Όπως μετέδωσε το κρατικό τηλεοπτικό δίκτυο το δυστύχημα σημειώθηκε στην περιοχή Χορσίντ στην ανατολική Αλεξάνδρεια.

Στις εικόνες που μετέδωσε η κρατική τηλεόραση, διακρίνονται δύο βαγόνια του ενός τρένου που έχουν εκτροχιαστεί, ενώ οι ομάδες διάσωσης μεταφέρουν τους νεκρούς και τους τραυματίες προς τα ασθενοφόρα.

Όπως έγραψε η εφημερίδα αλ Άχραμ, 28 σοροί μεταφέρθηκαν σε νεκροτομεία νοσοκομείων στην Αλεξάνδρεια. Ο εισαγγελέας Ναμπίλ Σαντέκ διέταξε να διεξαχθεί επειγόντως έρευνα για τις συνθήκες του δυστυχήματος.

Το βρετανικό δίκτυο BBC μεταδίδει, επικαλούμενο αιγυπτιακά ΜΜΕ, ότι η μία αμαξοστοιχία είχε ξεκινήσει από το Κάιρο και η άλλη από το Πορτ Σάιντ όταν συγκρούστηκαν μετωπικά.












Πηγή φωτογραφίας από το twitter

Δεκαπέντε χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, καθώς και η Ελβετία και το Χονγκ Κονγκ, έχουν μέχρι στιγμής πληγεί από την κρίση των μολυσμένων  αυγών, ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Στην Ευρωπαϊκή Ενωση, το Βέλγιο, η Ολλανδία, η Γερμανία, η Γαλλία, η Σουηδία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Αυστρία, η Ιρλανδία, η Ιταλία, το Λουξεμβούργο, η Πολωνία , η Ρουμανία, η Σλοβακία, η Σλοβενία και η Δανία έχουν πληγεί, διευκρίνισε ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατά τη διάρκεια της ενημέρωσης των δημοσιογράφων.

Μονάδες εκτροφής παραμένουν αποκλεισμένες σε τέσσερις χώρες όπου «έχει επιβεβαιωθεί η παράνομη χρήση του παρασιτοκτόνου fipronil: στο Βέλγιο και η Ολλανδία από όπου ξεκίνησε η κρίση, καθώς και στη Γερμανία και τη Γαλλία.

Οι υπόλοιπες χώρες της λίστας «εισήγαγαν προϊόντα από τις τέσσερις αυτές χώρες», πρόσθεσε ο εκπρόσωπος.

Η Επιτροπή ανακοίνωσε  επίσης σήμερα ότι θα συγκαλέσει σύσκεψη των ενδιαφερομένων χωρών για την «άντληση διδαγμάτων» από την κρίση, στις 26 Σεπτεμβρίου.

Αύξηση 13,1% στον αριθμό των επισκεπτών στα μουσεία της χώρας καταγράφηκε τον Απρίλιο εφέτος, ενώ οι επισκέπτες ελεύθερης εισόδου αυξήθηκαν 1,9% και οι εισπράξεις κατά 36,4%. Το α' τετράμηνο παρατηρείται αύξηση 14,1% στους επισκέπτες των μουσείων και κατά 6,5% στους επισκέπτες ελεύθερης εισόδου, ενώ οι εισπράξεις παρουσίασαν αύξηση 22,4%.

Σύμφωνα επίσης με την ΕΛΣΤΑΤ, στους αρχαιολογικούς χώρους σημειώθηκε τον Απρίλιο αύξηση των επισκεπτών κατά 24,2%, αύξηση των επισκεπτών ελεύθερης εισόδου κατά 18,4% και αύξηση των εισπράξεων κατά 34,3%. Το τετράμηνο Ιανουαρίου- Απριλίου 2017 σε παρατηρείται αύξηση των επισκεπτών κατά 15,3% και αύξηση κατά 10% των επισκεπτών ελεύθερης εισόδου, ενώ οι εισπράξεις παρουσίασαν αύξηση 28,2%.

Σάββατο 19 Αυγούστου, 21:00


Το Φεστιβάλ Επιδαύρου τιμά τη μουσική και χορευτική παράδοση του Μοριά.

Μια μεγάλη γιορτή με 300 λαϊκούς μουσικούς και χορευτές



Όταν ο Τρυγαίος, στην πάροδο της «Ειρήνης» του Αριστοφάνη, έκανε την είσοδό του με το «Δάτιδος μέλος» (ένα λαϊκό τραγούδι της εποχής), ο ρυθμός που χόρευε ήταν ο αρχαίος «επίτριτος», που συμπίπτει με τον εθνικό ρυθμό των 7/8 του συρτού-καλαματιανού: Ως ή-δο-μαι και χαί-ρο-μαι και βού-λο-μαι χορεύ-σαι! Επίσης, αρχαίες επιγραφές μνημονεύουν τους θεατρικούς αγώνες όπου οι χορηγοί της εποχής «την των συρτών πάτριον όρχησιν θεοσεβώς επετέλεσαν»!..



Με σημείο αναφοράς την «πάτριον όρχησιν των συρτών» και τον «καλαματιανό του Αριστοφάνη», το Φεστιβάλ Επιδαύρου ολοκληρώνει τον κύκλο των φετινών παραστάσεων με ένα τιμητικό-γιορταστικό αφιέρωμα στην πλούσια και πολύμορφη μουσικοχορευτική παράδοση του Μοριά, ως διαχρονική κιβωτό της ταυτότητας και της ιστορικής μνήμης.



Η ορχήστρα του αρχαίου Θεάτρου θα υποδεχτεί το μεγάλο Αλώνι-Χοροστάσι του Χρόνου, με μόνο σκηνικό το Δέντρο της Ζωής, την ελιά, ένα παραδοσιακό πατάρι για τους οργανοπαίκτες και μια μεγάλη τάβλα για τους συμποσιαστές. Τα τραγούδια και οι χοροί συνθέτουν τον άξονα της παράστασης σε τρείς ενότητες: Ιστορική μνήμη, Κύκλος της Ζωής και Κύκλος του Χρόνου με σημείο αναφοράς τα καλοκαιρινά πανηγύρια του Δεκαπενταύγουστου.



Το αφιέρωμα θα κορυφωθεί με όλες τις ομάδες (συνολικά 300 λαϊκοί μουσικοί και χορευτές) σ’ έναν εντυπωσιακό τελετουργικό «τσακώνικο» χορό (στην τσακώνικη διάλεκτο, που διασώζει τον αρχαίο «παιωνικό» ρυθμό) και θα κλείσει μ’ έναν πάνδημο συρτό-καλαματιανό («στα βήματα του Τρυγαίου»).



Την έρευνα και καλλιτεχνική επιμέλεια της παράστασης υπογράφει ο Λάμπρος Λιάβας και τη σκηνική επιμέλεια η Σοφία Σπυράτου.



Συμμετέχουν οι Σύλλογοι: Λύκειον των Ελληνίδων Καλαμάτας, Λαογραφική Εστία Τρίπολης, Χορευτικός Όμιλος Τρίπολης, Λύκειον των Ελληνίδων Άργους, Εργαστήρι Ελληνικού Χορού Ναυπλίου, Φίλοι της Παράδοσης Λυγουριού-Επιδαύρου, Λαογραφική Στέγη Κορίνθου και Πολιτιστικός Σύλλογος Περαχώρας.

Συμμετέχουν οι μουσικοί: Γιώργος Κωτσίνης (κλαρίνο, φλογέρα), Γιάννης Παυλόπουλος (βιολί, τραγούδι), Μανώλης Κόττορος (βιολί), Θωμάς Κωνσταντίνου (λαγούτο), Σταυρούλα Σπανού (σαντούρι), Βαγγέλης Καρίπης & Μανούσος Κλαπάκης (κρουστά), Γιώργος Καρούντζος (πίπιζα), Θανάσης Καρούντζος (νταούλι).

Τραγουδούν οι: Αννέτα Γεωργουλοπούλου, Παπα-Νικόλας Ντάβος, Χρυσάνθη Τράκου και η Χορωδία του Λυκείου των Ελληνίδων Καλαμάτας.



Επιμέλεια ήχου: Μιχάλης Αλεξάκης

Επιμέλεια φωτισμού: Λευτέρης Παυλόπουλος

Συντονισμός παραγωγής: Κέντρο Ελληνικής Μουσικής «Φ. Ανωγειανάκης»



Εισιτήρια:

Κανονικό: Από 10€ έως 45€ - Φοιτητικό: Από 5€ έως 13€ - Ανέργων/ΑΜΕΑ: 5€



Προπώληση στα Ταμεία του Φεστιβάλ Αθηνών (Πανεπιστημίου 39), στο 210 3272000 και στο www.greekfestival.gr



Ηλεκτρονικά οι θεατές μπορούν να αγοράσουν και εισιτήρια για τα λεωφορεία προς το αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, με κόστος 15 ευρώ για τους ενήλικες και 2 ευρώ για παιδιά μέχρι 10 ετών, πληκτρολογώντας το barcode του εισιτηρίου της παράστασης που έχουν στην κατοχή τους. Τα εισιτήρια είναι διαθέσιμα μέχρι τις 12:00 της ημερομηνίας της παράστασης. Τα λεωφορεία αναχωρούν στις 17:00 από το Σύνταγμα (μπροστά από το μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη) και στις 17:10 από την Ομόνοια (στα Hondos Center).